Sultan I. Murad,Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmed ve II. Murad‘ın padişahlıkları zamanında yaşamış olan şair, İran’da hekimlik, tasavvuf ve hikmet tahsili yapmıştır. Osmanlı sarayında itibar görmüş, sonra Kütahya’ya dönerek bir aktar dükkanı açmış,eczacılık ve hekimlik yapmıştır.Bilhassa göz hekimliği alanında büyük şöhret yapmış, Çelebi Sultan Mehmed’i iyileştirmiştir.Bu hadise üzerine padişah, şaire büyük ihsanlarda bulunmuş, hususi doktoru tayin etmiş,Tokuzlar adındaki bir köyü şaire tımar olarak vermiştir. Şair, köye giderken,köyün eski sahipleri şairin yolunu keserler ve onu döverler. Şair, saraya geri döner ve halini anlatmak için “Harname” adlı mesneviyi yazar. Padişah da yol kesen köylüleri cezalandırır, şaire ihsanlarda bulunur.
Yukarıdaki parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "D" Şeyhi
Doğru Cevap: "D" Şeyhi Soru Açıklaması
2.
Mübarek günlerin vazgeçilmez bir parçası haline gelen Mevlid’in yazarıdır. Mevlid’in asıl adı “Vesiletü’n-necat” tır. 15.yüzyılda Bursa’da yaşamış,Yıldırım Bayezid devrinin ünlü şeyhi Emir Sultan’a intisab etmiştir.Bursa’da Ulu Cami’in imamıdır.
Yukarıdaki parçada eseri geçen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "D" Süleyman Çelebi
Doğru Cevap: "D" Süleyman Çelebi Soru Açıklaması
3.
XV. yüzyılda yaşamış olup, dönemin konuşma dilini şiirlerine yansıtmış olmanın yanında bir devlet adamıdır. Fatih Sultan Mehmed’in hocası ve sohbet arkadaşıdır. Osmanlı Sarayı’nda görev yapmış vezirliğe kadar yükselmiştir. Fatih’in gözdelerinden birine aşık olduğu söylenen şair, Fatih Sultan Mehmed’in onu sevmesine karşın saray gelenek göreneklerinden dolayı şairi Yedi Kule Zindanlarına kapattırmıştır. Yedi Kule Zindanlarında ölüm korkusuyla yaşamış olan şair, çok zor ve acı günler geçirir. Orada aklına bağışlanmak için bir kaside yazmak gelir. Ve ünlü “Kerem Kasidesi”ni yazar.
Yukarıdaki parçada sözü edilen Divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" Ahmet Paşa
Doğru Cevap: "E" Ahmet Paşa Soru Açıklaması
4.
XVI. yüzyıl Divan şiirinin gerçek Türk kimliğini bulduğu, yerli bir nitelik kazandığı, parlak dönemlerin başlangıcıdır. Bu dönemin büyük şairlerindendir. Kanuni’nin ölümüyle şair, en büyük desteğini, velinimetini kaybetmiştir. Şair, bir medrese odasına kapanarak duyduğu acıyı bir mersiye ile dile getirir.Mersiye, bilindiği gibi Divan Edebiyatı’nın ölüm acısını, ıstırabını dile getiren şiirleridir.Muhteşem Süleyman’ın inanılmaz ölümü karşısında bütün varlıkları ağlar görmek isteyen şair, ünlü Kanuni Mersiyesi”ni yazmıştır.
Yukarıdaki parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Baki
Doğru Cevap: "A" Baki Soru Açıklaması
5.
Aşağıdaki şairlerden hangisi Divan edebiyatında nesir türünde eser vermemiştir?
Doğru Cevap: "E" Hoca Dehhani
Doğru Cevap: "E" Hoca Dehhani Soru Açıklaması
6.
I. Şarkıda, aşk ve sevgilinin güzelliği işlenir.
II. Uyak düzeni gazelle aynıdır.
III. Bestelenmek için yazılan şarkının üçüncü dizesine "miyan" denir.
IV. En az 3 en çok 7 dörtlükten oluşan şarkının en büyük şairi Nedim'dir.
V. Halk edebiyatındaki koşma ve türküye benzer.
Yukarıdaki parçada numaralanmış bilgilerden hangisi “şarkı” nazım biçiminin bir özelliği değildir?
Doğru Cevap: "B" II.
Doğru Cevap: "B" II. Soru Açıklaması
7.
XIV. yüzyılda yaşamış Anadolu Türkçesi’nin en başarılı şairlerindendir.Öğrenimine Kütahya’da başlamış, sonra Mısır’a giderek tahsil hayatını orada tamamlamış , ilmini geliştirmiştir. Anadolu‘ya döndüğünde Sultan I. Murad’ın himayesine girmiş , sonraları Yıldırım Bayezid’in sohbet arkadaşı olmuş, padişahtan büyük iltifat görmüştür. Yıldırım Bayezid ile Timur arasındaki çekişmeyi ve savaşı gören, sevdiği padişahın yenilgisine çok üzülen şair , Timur tarafından da takdir edilmiş , fakat bu zalim hükümdarı bir türlü sevememiştir. Timur ile bir konuşması vardır ki yüzyıllardır dilden dile dolaşır durur.
-Timur , bana da bir değer biç, benim değerim ne kadardır ? der. - Şair ,” Sen seksen akçe edersin .” cevabını verir . Timur , -Nasıl olur ? diye itiraz eder.Şu belimdeki peştamalın değeri seksen akçedir . Şair ise , -Benim de değer biçtiğim odur , yoksa sen beş para etmezsin , cevabını verir .”
Yukarıdaki parçada sözü edilen şair aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "A" Ahmedi
Doğru Cevap: "A" Ahmedi Soru Açıklaması
8.
Dost cismin mülküne sultan yeter
Buyruğun ânın bana ferman yeter
Can dahi ten mülküne hükmetmesin
Çün bir iklime hemân bir hân yeter
Yukarıdaki dörtlüğün nazım şekli aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Tuyuğ
Doğru Cevap: "B" Tuyuğ Soru Açıklaması
9.
XVI. yüzyıl Klâsik edebiyatımızın ilk gezi yazarı, şair, bilgin ve denizcisidir. İstanbul’da doğmuştur. Sinoplu denizci bir ailenin çocuğudur. Azaplar katibi, tersane kethüdası, hassa donanması reisi olan sançtı, Kanuni Sultan Süleyman döneminde birçok deniz seferine çıkmış, Rodos adasının alınmasında bulunmuş, Barbaros Hayrettin Paşa’nın yanında Preveze Deniz Savaşı’na katılmış, Murat Reis’in başarısızlığı üzerine Basra’daki Osmanlı donanmasının komutanlığına getirilmiş, Hint Denizine açılmış, burada fırtınaya yakalanarak gemileri batmış, İstanbul’a dönmek zorunda kalmış, Galat hassa gemi reisliğine atanmış, İstanbul’da ölmüştür.Katibi mahlasıyla şiirler de yazan sanatçı, astronomi, coğrafya alanında çeşitli eserler vermiş, asıl başarısını “Mir’atü’l Memalik (Ülkelerin aynası) adlı kitabında göstermiştir.
Yukarıdaki parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "E" Seydi Ali Reis
Doğru Cevap: "E" Seydi Ali Reis Soru Açıklaması
10.
I. Dört padişah dönemini yaşayan şair, döneminde “Sultanu’ş-Şuara unvanı almıştır.
II. 1566’da Kanuni’nin ölümü şairi çok üzmüş bunun üzerine şair ünlü “Kanuni Mersiyesi”ni yazmıştır.
III. Baki, Fuzûli gibi derin ve büyük ıstırapların şairi olmak yerine, hayatın zevk ve eğlencelerine yönelmiş bir şiir ustasıdır.
IV. Din konularını işleyen şair, gazel ve kasidelerinde tasavvuf konularına sıkça yer vermiştir.
V. Baki’nin dili yer yer ağırlaşmakla birlikte, şair sade bir İstanbul Türkçesini başarıyla kullanmıştır.
Yukarıda numaralanmış yerlerden hangisi Baki’ye ait bir özellik değildir?
Doğru Cevap: "D" IV.
Doğru Cevap: "D" IV. Soru Açıklaması
TEST - 6
11.
(I) Urfalı olup genç yaşta İstanbul'a yerleşmiş, yüksek bürokratların korumasında uzun yıllar rahat bir yaşam sürmüştür. (II) 17. Yüzyıl Divan edebiyatının usta şairi olarak “didaktik, hikemi” şiir geleneğini ilk Nabi başlatmıştır. (III) Aynı dönemde yaşayan Baki’ye göre dili daha sade olan şair, Türkçeyi başarıyla kullanmıştır. (IV) Şiirle düşünceyi birleştiren şair olarak anılır. Şiirlerinde atasözlerinden, hikmetli sözlerden yararlanmıştır. (V) Surname adlı eserinde IV. Mehmet’in şehzadeleri için yapılan sünnet düğününü konu edinmiştir.
Yukarıda numaralanmış yerlerden hangisinde Nabi’ye ait bir özellik yanlış verilmiştir?
Doğru Cevap: "C" III.
Doğru Cevap: "C" III. Soru Açıklaması
12.
Milli bir söyleyiş olan şarkı türünün Divan edebiyatındaki en usta şairidir. Gazellerine, “Ma’lumdur benim suhanım mahlas istemez.” diye haklı olarak övünecek derecede şiirlere damgasını vurmuş olan şairin sadece bir Divan’ı vardır. Divan’ında hece ölçüsüyle yazılmış bir de türküsü vardır. Lale Devri’nin aşk, zevk ve eğlence şairi olarak, Divan şiirimize yeni bir söyleyiş ve nükteli bir ses ve söz anlayışı kazandırmıştır. Mahallileşme akımının en önemli temsilcisi olarak kabul edilir.
Yukarıdaki parçada hangi Divan şairimizden söz edilmektedir?
Doğru Cevap: "A" Nedim
Doğru Cevap: "A" Nedim Soru Açıklaması
13.
I. Uyak düzeni
II. Beyit sayısı
III. İşledikleri konu
IV. Matla ve makta beytinin olması
V. Nazım birimi
Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangileri “gazel ve kaside”nin ortak özelliklerinden değildir?
Doğru Cevap: "B" II. ve III.
Doğru Cevap: "B" II. ve III. Soru Açıklaması
14.
I. Aşıkpaşazâde
II. Naima
III. Peçevi
IV. Mütercim Âsım
Yukarıda numaralanmış Divan nesrinin önemli temsilcilerinin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Tarih türünde eser yazmaları
Doğru Cevap: "C" Tarih türünde eser yazmaları Soru Açıklaması
Doğru Cevap: "D" Saçma ey göz eşkten gönlümdeki odlare su / Kim bu denli tutuşan odlare kılmaz çare su
Doğru Cevap: "D" Saçma ey göz eşkten gönlümdeki odlare su / Kim bu denli tutuşan odlare kılmaz çare su Soru Açıklaması
17.
Asıl adı Mustafa olan sanatçı, İstanbul’da doğmuştur. İyi bir eğitim alan sanatçı, yalnız dini ilimleri ve doğu ilimlerini değil, Latinceyi, matematik, astronomi gibi ilimleri de öğrenmiştir. Tarih, sosyoloji, coğrafya, ahlak ve bibliyografya gibi konularda eserler yazarak ünlenmiştir.Eserlerinin çoğu Divan edebiyatının sade nesir, bazıları da orta nesir grubuna girer. Özellikle Fezleke adlı eseri Türk tarihi açısında önemlidir. Bu eserde 1591-1654 yılları arasındaki siyasi olayları içeren, yazarın dünya ve Türk tarihi üzerindeki araştırmalarına yer verdiği eseridir.
Yukarıdaki parçada Divan nesrinin hangi ünlü yazarından bahsedilmektedir?
Doğru Cevap: "E" Katip Çelebi
Doğru Cevap: "E" Katip Çelebi Soru Açıklaması
18.
I. Bibliyografik künye olan bu eserde on bin civarında yazar ve şair adı; on dört binin üstünde kitap ismi geçmektedir.
II. Doğu ve batı kaynaklarından yararlanılarak hazırlanmış ve haritalarla zenginleştirilmiş bir dünya ve Osmanlı ülkeleri coğrafya kitabıdır.
III. Yazarın din, ahlak sorunlarını ele aldığı eseridir.
IV. Siyasi olayların anlatıldığı dünya ve Türk tarihi üzerine yaptığı araştırmalarına yer verdiği kitabıdır.
Yukarıda numaralanmış açıklamalarla Katip Çelebi’nin aşağıdaki eserlerini eşleştirirsek hangisinin açıklaması yoktur?
Doğru Cevap: "C" Takvimü’t-Tevarih
Doğru Cevap: "C" Takvimü’t-Tevarih Soru Açıklaması
19.
Aşağıda ayraç içinde verilen “Nabi”nin eserlerinden hangisinin açıklaması yanlıştır?
Doğru Cevap: "B" Şairin özel ve resmi mektuplarının içinde toplandığı mensur bir eseridir. (Hayrabad)
Doğru Cevap: "B" Şairin özel ve resmi mektuplarının içinde toplandığı mensur bir eseridir. (Hayrabad) Soru Açıklaması
20.
I. Rubab-name
II. Sakiname
III. İskendername
IV. Gülşen-i Aşk
Aşağıdakilerden hangisi yukarıda numaralanmış eserlerden birine sahip değildir?
Doğru Cevap: "D" Ali Şir Nevai
Doğru Cevap: "D" Ali Şir Nevai Soru Açıklaması
TEST - 6
21.
Aşağıdakilerden hangisi “mesnevi” nazım şekliyle yazılan destanlardan biridir?