Türk Dili ve Edebiyatı

Bir yiğit cıdasın almış eline

Başını koymuş da yiğit yoluna

Kalkan paralana zırhlar deline

Kanlı gömlek koç yiğide don olur

Yukarıdaki şiir aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir?

A. Güzelleme

B. Devriye

C. Koçaklama

D. Taşlama

E. Türkü

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Koçaklama
Soru Açıklaması

Bir varlık veya nesnenin adını anmadan niteliklerini üstü kapalı bir biçimde söyleyerek o varlık, nesne ve kavramın ne olduğunu dinleyene buldurmayı amaçlayan sözlerdir. Sözlü gelenekte çoğu zaman manzum olarak karşımıza çıkar.

Yukarıdaki parçada bahsedilen tür aşağıdakilerden hangisidir?

A. Tekerleme

B. Bilmece

C. Semai

D. Fıkra

E. Deyim

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "B" Bilmece
Soru Açıklaması

Destan geleneğinden halk hikâyeciliğine geçişin ilk ürünleri aşağıdakilerden hangisidir?

A. Göktürk Yazıtları

B. Dede Korkut Hikâyeleri

C. Kutadgu Bilig

D. Uygur Yazıtları

E. Nasrettin Hoca Fıkraları

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "B" Dede Korkut Hikâyeleri
Soru Açıklaması

I. Koşma - Gazel

II. Mani - Tuyuğ

III. Halk hikâyeleri - mesnevi

IV. Türkü - Şarkı

Yukarıdaki eşleştirilen nazım biçimlerinin ortak özellikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A. Aynı edebi döneme ait olmaları

B. Hepsinin nazım nesir karışık olmaları

C. Aynı konuları işlemeleri

D. Sade bir dille yazılmaları

E. Aruz ölçüsüyle yazılmaları

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Aynı konuları işlemeleri
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerden hangisi “taşlamalarıyla” ünlü şairler arasında değildir?

A. Gevheri

B. Seyrani

C. Dertli

D. Ruhsati

E. Kaygusuz Abdal

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Gevheri
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerden hangisi Halk edebiyatı şairi olan Seyrani’nin şiirlerini “Senihat-ı Seyrani” adlı kitapta toplamıştır?

A. Yahya Kemal Beyatlı

B. Ahmet Haşim

C. Ziya Gökalp

D. Ümit Yaşar Oğuzcan

E. Ahmet Hamdi Tanpınar

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "B" Ahmet Haşim
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerden hangisi Âşık edebiyatı ürünlerinden biri değildir?

A. Koşma

B. Semai

C. Varsağı

D. Türkü

E. Destan

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" Türkü
Soru Açıklaması

I- Yunus Emre

II- Kaygusuz Abdal

III- Aşık Ömer

IV- Bayburtlu Zihni

V- Erzurumlu Emrah

Yukarıda şairlerin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir?

A. Hepsinin bir divanı olması

B. Tekke edebiyatı şairleri olmaları

C. Heceyle beraber aruz ölçüsünü kullanmaları

D. İlahi aşk konusunu işlemeleri

E. Aynı yüzyılda yaşamaları

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Heceyle beraber aruz ölçüsünü kullanmaları
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerin hangisinde ayraç içinde verilen tasavvufi terimin açıklaması yanlıştır?

A. Allah’ın kudret ve sınırlarının evrende görülmesi(tecelli)

B. Allah’ın birliğinde yok olma derecesine ulaşma (Fenafillâh)

C. İnsanın yeryüzünde Allah’ın yansıması olduğunu savunan görüş (Vahdet-i Vücut)

D. Allah aşkıyla kendinden geçen kişi (İnsan-ı Kamil)

E. Bütün yaratılanları içine alan kainat, dünya (Mâsivâ)

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" Allah aşkıyla kendinden geçen kişi (İnsan-ı Kamil)
Soru Açıklaması
Allah aşkıyla kendinden geçen kişi - Derviş

İnsan-ı Kamil: Fenafillah'a ulaşmış kişi, olgun insan, kamil insan

10.

Endam güzel yüz güzel

Huyun yüzde yüz güzel

Başkasını seversen

Beni kesip yüz güzel

Deniz sevda gibidir.

Kıyılarda yüz güzel

Yukarıda dizeler hangi nazım türüyle yazılmıştır?

A. Semai

B. Koşma

C. İlahi

D. Mani

E. Nefes

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" Mani
Soru Açıklaması

11.

Denizleri yarattın sen kapaksız

Suları yürüttün elsiz ayaksız

Yerleri temelsiz göğü dayaksız

Durdurursun acep iskâncı mısın

Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisiyle yazılmıştır?

A. Devriye

B. Şathiye

C. Nutuk

D. İlahi

E. Nefes

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "B" Şathiye
Soru Açıklaması

12.

I. Dörtlük II. Dörtlük

Bahçalarda gül var mı Bahçamızda gül de var

Gül dibinde yol var mı Gül dibinde yol da var

Gece yanına gelsem Hoş geldin safa geldin

Bana bir yerin var mı Gönülde yerin de var

İki kişinin karşılıklı söyledikleri manilerdir. Bu tür maniler için Doğu Karadeniz bölgesinde “karşı-beri” terimi kullanılmaktadır.

Yukarıda örneği ve açıklaması verilen mani türü aşağıdakilerden hangisidir?

A. Düz Mani

B. Cinaslı Mani

C. Artık Mani

D. Yedekli Mani

E. Deyiş Mani

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" Deyiş Mani
Soru Açıklaması

13.

I. Aşıklar şiirlerini, kendi çaldıkları bağlama ya da saz eşliğinde söylemişlerdir.

II. Koşma, mani, türkü, semai gibi nazım biçimleri kullanılmıştır.

III. Şiirler milli ölçümüz olan hece ölçüsüyle yazılmıştır.

IV. Dili yalın, günlük konuşma dilidir.

V. Nazım birimi olarak dörtlük kullanılmıştır.

Yukarıdakilerden hangisi Aşık edebiyatının özelliklerinden biri değildir?

A. I.

B. II.

C. III.

D. IV.

E. V.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "B" II.
Soru Açıklaması

14.

Kara olur Okçular’ın yoncası

Görülmemiş kainatta buncası

Açılmadan kopup düştü goncası

Bahar ağlar açan güller iniler

I. Yarım kafiye kullanılması

II. Söz sanatlarından sadece teşbihin kullanılması

III. Sade bir dille yazılması

IV. Hece ölçüsüyle dörtlük nazım biçimle yazılması

Yukarıdaki şiir incelendiğinde numaralandırılmış bilgilerden hangisi Halk edebiyatının özellikleriyle çelişmemektedir?

A. I. ve II.

B. I. ve III.

C. II. ve III.

D. II. ve IV.

E. III. ve IV.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" III. ve IV.
Soru Açıklaması

15.

Tereye petek koydum

İçine ipek koydum

Gelinimin adını

Zincirli köpek koydum

Yukarıdaki şiir için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

A. aaxa şeklinde kafiyelenmiştir.

B. Tam kafiye kullanılmıştır.

C. Ek halinde redif kullanılmıştır.

D. Mani nazım şekliyle yazılmıştır.

E. 7’li hece ölçüsüyle yazılmıştır.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Ek halinde redif kullanılmıştır.
Soru Açıklaması

16.

Altı kardeş idik bindirdik ata

Hürü’yü yolladık üç köyden öte

Kızılırmak’a varınca oldu bir hata

N’ettin Kızılırmak allı gelini

Gelini gelini benim yârimi

Yukarıdaki şiirin içeriğine bakarak aşağıdaki nazım şekillerinden hangisiyle yazılmış olabilir?

A. Ağıt

B. Koçaklama

C. Güzelleme

D. Taşlama

E. Gazel

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Ağıt
Soru Açıklaması

17.

Biz erenler gerçeğiyiz
Has bahçenin çiçeğiyiz
Hacı Bektaş köçeğiyiz
Edep erkan yol bizdedir

Yukarıdaki dörtlük aşağıdaki nazım biçimlerinden hangisiyle yazılmıştır?

A. Semai

B. Koşma

C. İlahi

D. Mani

E. Nefes

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" Nefes
Soru Açıklaması

18.

İslamiyet öncesi Türk edebiyatının en önemli nazım biçimlerinden biri “koşuk”tur.( I) Koşuk nazım biçiminin Halk edebiyatındaki(II) karşılığı ise “koşma”(III)dır. Bunun yanında İslamiyet öncesi Türk edebiyatında kullanılan “sav”(IV)larda bugünkü ağıtların yerine kullanılmıştır. İslamiyet öncesi Türk edebiyatında kullanılan “sagu”(V)nun yerini ise Halk edebiyatında atasözleri almıştır.

Yukarıdaki numaralanmış bilgilerden hangileri yer değiştirirse yanlış verilen bilgi düzeltilmiş olur?

A. I. ve II.

B. III. ve IV.

C. II. ve V.

D. I. ve III

E. IV. ve V.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" IV. ve V.
Soru Açıklaması

19.

I. Güzelleme - Gazel

II. Sagu - Mersiye

III. Taşlama - Hiciv

IV. Mani - Tuyuğ

V. Koçaklama - Kaside

Yukarıda numaralandırmış Halk edebiyatı nazım biçimlerinden hangisi konu bakımından karşısındakiyle ilişkilendirilemez?

A. I.

B. II.

C. III.

D. IV.

E. V.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" V.
Soru Açıklaması

20.

I. Semai, 8’li hece ölçüsüyle yazılan Âşık edebiyatı nazım şeklidir.

II. Varsağı işlediği konu bakımından güzellemeye benzer.

III. Koçaklama, koşmanın türlerinden biri olup epik şiir tarzında yazılır.

IV. Taşlama, Divan edebiyatındaki hiciv türüyle konu bakımından benzerlik gösterir.

V. Ağıt, ölen kişilerin ardından söylenen dramatik şiirlerdir.

Yukarıda numaralanmış bilgilerden hangisi yanlıştır?

A. V.

B. IV.

C. III.

D. II.

E. I.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" II.
Soru Açıklaması

Ünite Özeti X

Ünite Özeti