Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Doğru Cevap: "E" Redife yer verilmemiştir.
Doğru Cevap: "E" Redife yer verilmemiştir. Soru Açıklaması
-du diyerek rediftir.
2.
Her kim bana ağyar ise
Hak Tanrı yar olsun ona
Her kancuru varır ise
Bağ u bahar olsun ona.
Yukarıdaki dörtlükte II. ve IV. dizelerde kullanılan kafiye aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "B" Tam uyak
Doğru Cevap: "B" Tam uyak Soru Açıklaması
y-ar
bah-ar -ar: Tam uyak
olsun ona: redif
3.
Kabrimi kimse ziyaret etmesin Allah için
Gelmesin reddeylerim billahi öz kardaşımı
Gözlerim ebna-yı âdemden o rütbe yıldı kim
İstemem ben Fatiha, tek çalmasınlar taşımı
Dörtlükle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Doğru Cevap: "D" Sarmal kafiye kullanılmıştır.
Doğru Cevap: "D" Sarmal kafiye kullanılmıştır. Soru Açıklaması
Çapraz kafiye kullanılmıştır.
4.
I. Dizelerdeki hece sayılarının denkliğine dayanan ölçüye hece ölçüsü denir.
II. Halk arasında parmak hesabı olarak adlandırılmış.
III. Ahmet Yesevi’nin kaleme aldığı Divan-ı Hikmet adlı eserde hece ölçüsünün ilk örnekleri görülür.
IV. Hece ölçüsünün iki temel özelliği vardır: Birincisi, dizelerdeki hecelerin sayıları; ikincisi ise duraktır.
V. Hece ölçüsü; koşuk, koşma, mani ve şarkı gibi nazım biçimlerinde kullanılmıştır.
Yukarıda hece ölçüsü ile ilgili verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?
Doğru Cevap: "E" III. ve V.
Doğru Cevap: "E" III. ve V. Soru Açıklaması
III. Hece ölçüsü milli bir ölçüdür. 12. yüzyılda yazılan Divan-ı Hikmet'ten 5 yüzyıl önce de hece ölçüsü kullanılmıştır. Bunun ilk örnekleri de Divan-ı Lügati't Türk adlı eserde yer almaktadır.
V. Şarkı nazım biçimi Türklerin bulduğu ve aruz ölçüsünün kullanıldığı Divan edebiyatı nazım biçimidir.
5.
Biliyorum kolay değil yaşamak;
Ama işte,
Bir ölünün hala yatağı sıcak,
Birinin saati işliyor kolunda.
Yaşamak kolay değil ya kardeşler,
Ölmek de değil;
Kolay değil bu dünyadan ayrılmak
Yukarıdaki şiir hangi edebiyat döneminde yazılmış olabilir?
Doğru Cevap: "E" Cumhuriyet edebiyatı
Doğru Cevap: "E" Cumhuriyet edebiyatı Soru Açıklaması
Doğru Cevap: "E" II. ve IV. Soru Açıklaması
bil - dim seni
böl - düm seni
-l: Yarım kafiye
yaprak - lar senin için
uzak - lar senin için
ak: Tam uyak
-lar senin için: Redif
8.
Elin kapısında kul kardaş olan
Burnu sümüklü gözü yaş olan
Bayramdan bayrama bir tıraş olan
Berber dükkanında oğlan beğenmez
Yukarıdaki dörtlükte aşağıdaki şiir türlerinden hangisine özgü nitelikler ağır basmaktadır?
Doğru Cevap: "A" Satirik Şiir
Doğru Cevap: "A" Satirik Şiir Soru Açıklaması
Satirik Şiir; eleştiri, tenkit konularını işleyen şiirlerdir. Halk edebiyatında taşlama, Divan edebiyatında ise hicivler bu tarzda yazılmıştır. Halk edebiyatında Seyrani, Divan şiirinde ise Nef'i bu türün üstadlarıdır.
9.
Feymani içinde kötü his tutma
Sadık dosta darılıp da küs tutma
Altın isen altınlık yap pas tutma
Sonra çar çamura karılmayasın
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
Doğru Cevap: "B" Anonim halk edebiyatı ürünüdür.
Doğru Cevap: "B" Anonim halk edebiyatı ürünüdür. Soru Açıklaması
Şiirin Feymani tarafından yazıldığı ilk kelimeden anlaşılmaktadır. Yazarı bilindiği için bunlar Aşık edebiyatı nazım biçimleridir. Şairin mahlasının geçtiği bu dörtlüğe tapşırma dörtlüğü denir.
10.
Lirik şiirler Türk edebiyatında eskiden “kopuz” denen bir tür saz eşliğinde söylenirdi. Sonraları kopuzun yerini “saz” ve “bağlama” almıştır. Özellikle Karacaoğlan Anadolu’da saz eşliğinde çok güzel lirik şiirler söylemiştir. Bu şiirler günümüze kadar ulaşmıştır. Türk edebiyatında halk şairlerinin söylediği şiirlerin çoğu lirik şiir olduğu söylenebilir. Bunun yanında lirik şiir olarak kullanılan nazım biçimleri de vardır.
Aşağıdakilerden hangisi “lirik şiir”i konu olarak işleyen nazım biçimlerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "E" Rubai
Doğru Cevap: "E" Rubai Soru Açıklaması
Rubai, Divan edebiyatında kullanılan bir nazım biçimi olup tek dörtlükten oluşur. Bu nazım biçiminde sosyal olaylar ve felsefi konular işlenir.
TEST - 1
11.
I. Dörtlük
Dadaloğlu der ki belim bükülür Gözümün gevheri yere dökülür Yalnız taştan duvar olmaz yıkılır Koç yiğide emmi dayı il gerek
II. Dörtlük
Hatırlayıp sorar m'ola halimden Kirpikleri kara, kalem kaşlı yar Zikri, fikri gitmez benim dilimden Anadan gülmedik, garip başlı yar.
I. Çapraz kafiye kullanılmıştır.
II. 11’li hece ölçüsü kullanılmıştır.
III. Kafiye ve redif kullanılmıştır.
IV. Şiirlerin son dörtlükleridir.
V. Güzelleme nazım şekliyle yazılmışlardır.
Yukarıda numaralanmış bilgilerden hangileri verilen dörtlüklerin ortak özellikleridir?
Doğru Cevap: "D" IV. ve V.
Doğru Cevap: "D" IV. ve V. Soru Açıklaması
IV. Birinci dörtlük şiirin son dörtlüğü, yani tapşırma dörtlüğüdür. Ancak ikinci dörtlük ilk dörtlüktür. Koşmalarda ilk dörtlük abab şeklinde kafiyelenir.
V. Güzelleme, aşk ve doğa konusunu işleyen lirik şiirlerdir. Birinci dörtlük koçaklama, ikinci dörtlük ise güzellemedir.
12.
Aruzu kullanmaya başlayan Türk şairleri büyük bir güçlükle karşılaşmışlardır. Çünkü Türkçenin yapısı Arapça ve Farsçaya benzemiyordu. Türkçede uzun ünlü bulunmaması Türkçe sözcüklerdeki kimi ünlülerin uzatılması sonucunu doğuruyordu. Bununla birlikte Türkler ilk zamanlarda hece ölçüsüne yakın olan kalıpları seçerek işe başlamışlardır. Türkçenin yüzyıllarca direnerek karşı koyduğu aruz, birkaç ünlü Divan şairi dışında, ancak Batı etkisine giren Türk edebiyatıyla beraber bazı şairlerin elinde bir Türk aruzu durumuna gelmiştir.
Yukarıdaki parçadan hareketle aruzun, “Türk aruzu” olmasını sağlayan şairler hangisinde doğru olarak verilmiştir?
Doğru Cevap: "A" Tevfik Fikret – Yahya Kemal – Mehmet Akif
Doğru Cevap: "A" Tevfik Fikret – Yahya Kemal – Mehmet Akif Soru Açıklaması
13.
Seni korkutacak geçtiğin yollar
Arkandan gelecek hep ayak sesim
Sarıp vücudunu hayalî kollar
Enseni yakacak sıcak nefesim
Yukarıdaki dörtlüğün kafiye türü ve kafiye düzeni aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Doğru Cevap: "B" Çapraz kafiye – Tam kafiye
Doğru Cevap: "B" Çapraz kafiye – Tam kafiye Soru Açıklaması
14.
I. Aynı ölçüde ve anlamca birbirine bağlı iki dizeden oluşan nazma ------ denir.
II. Kısa heceleri vezin gereği çekerek uzun hece haline getirmeye ------ denir.
III. Şiir mısralarındaki hecelerin sayı olarak birbirlerine eşitlenmesini esas alan ölçüye ------ denir.
IV. Uyaklı sözcüklerden biri diğerinin içinde yer alıyorsa, böyle uyaklara ------- denir.
V. Başından sonuna kadar aynı vezinde çok dizeli (ikinin üstünde) parçalardan meydana gelen şiirlerin her bir bölümüne ---- denir.
Yukarıda numaralanmış boşluklara sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?
Doğru Cevap: "D" Beyit–İmale–Hece Ölçüsü–Tunç Uyak–Bent
I. Aynı ölçüde ve anlamca birbirine bağlı iki dizeden oluşan nazma BEYİT denir.
II. Kısa heceleri vezin gereği çekerek uzun hece haline getirmeye İMALE denir.
III. Şiir mısralarındaki hecelerin sayı olarak birbirlerine eşitlenmesini esas alan ölçüye HECE ÖLÇÜSÜ denir.
IV. Uyaklı sözcüklerden biri diğerinin içinde yer alıyorsa, böyle uyaklara TUNÇ UYAK denir.
V. Başından sonuna kadar aynı vezinde çok dizeli (ikinin üstünde) parçalardan meydana gelen şiirlerin her bir bölümüne BENT denir.
15.
Büyük kahramanları ve onların yaptıkları işleri anlatan şiirdir. Bir milletin hayatını yakından ilgilendiren ve etkileyen tarih ve toplum olayları ile ilgili kahramanlıkları dile getiren hikâye şeklindeki şiirlerdir. Divan edebiyatında kasideler, Halk edebiyatında koçaklama, destan, varsağı türleri de bu şiirin özelliklerini gösterir. Tarihimizde birçok olaylar yaşadığımızdan, bu şiir türü yönüyle bir hayli zengin bir edebiyatımız vardır.
Yukarıdaki parçada sözü edilen şiir türü aşağıdakilerden hangisidir?
Doğru Cevap: "C" Epik Şiir
Doğru Cevap: "C" Epik Şiir Soru Açıklaması
Epik şiir kahramanlık konularını işleyen şiirlerdir.
16.
Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatında kullanılan aruz ölçüsünün özelliklerinden biri değildir?
Doğru Cevap: "C" Aruz veznini ilk bulan ve uygulayanlar İranlılardır. İslamiyetin kabulünden sonra ise Türk edebiyatında kullanılmaya başlanmıştır.
Doğru Cevap: "C" Aruz veznini ilk bulan ve uygulayanlar İranlılardır. İslamiyetin kabulünden sonra ise Türk edebiyatında kullanılmaya başlanmıştır. Soru Açıklaması
Aruz ölçüsünü ilk kullananlar Araplardır.
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.
Ünite Özeti
AYT, Türk Dili ve Edebiyat dersi Şiir Bilgisi ünitesi test soruları