Türk Dili ve Edebiyatı

TEST - 6

Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu’nda hâkim unsur olan Türk-İslam unsuru ile reaya diye anılan diğer dinlere bağlı unsurlar için can, mal ve namus güvenliğini kabul ediyordu. O zamana kadar imparatorlukta, en küçük fertten en büyük devlet adamına kadar kimsenin bu konularda bir garantisi yoktu. Padişah, lüzum gördüğü anda, başvekillerin bile mallarına el koyar ve kendilerini idam ettirebilirdi. Halbuki Tanzimat Fermanı’yla ……

Yukarıdaki parçanın sonuna Tanzimat Fermanı’nın hangi maddesi getirilebilir?

A. Mahkeme edilmeksizin kimse hiçbir cezaya çarptırılamayacaktır.

B. Yeni hükümlerin uygulanmasıyla ilgili devlet büyüklerini yemin edeceklerdir.

C. Rüşvet ve iltimasa kesinlikle izin verilmeyecektir.

D. Vergiler, halkın gelirine göre alınacaktır.

E. Halkın can ve mal güvenliği koruma altına alınacaktır.

Doğru Cevap: "A" Mahkeme edilmeksizin kimse hiçbir cezaya çarptırılamayacaktır.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Mahkeme edilmeksizin kimse hiçbir cezaya çarptırılamayacaktır.
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat döneminde gazeteciliğe önem verilmesinin nedenlerinden biri değildir?

A. Ticari bakımından kitaba göre daha avantajlı olması ve pazarlanmasının daha kolay olması

B. Halkın anlayabileceği bir dille yazılması

C. Toplumsal konuların edebi türlere girmesini sağlaması

D. Saltanatın düşüncelerini yabancı devletlere ulaştırmada faydalı olabileceği düşüncesi

E. Roman ve tiyatro gibi türlerin genişi halk kitlelerine ulaştırılmasını sağlaması

Doğru Cevap: "D" Saltanatın düşüncelerini yabancı devletlere ulaştırmada faydalı olabileceği düşüncesi

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" Saltanatın düşüncelerini yabancı devletlere ulaştırmada faydalı olabileceği düşüncesi
Soru Açıklaması

Fransızcadan ilk şiir çevirilerini yapmış olan Şinasi; noktalama işaretlerini ilk kez kullanmıştır. İlk yerli tiyatro eserine de sahip olan sanatçı,

ilk folklor incelemesini bu dönemde oluşturmuştur. Batı tarzı düz yazının temellerini atan sanatçı, ilk makale örneğini yazmıştır.

Aşağıdakilerden hangisi Şinasi’nin Türk edebiyatına kazandırdığı altı çizili ilklerle eşleştirilemez?

A. Durub-ı Emsal-i Osmaniye

B. Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi

C. Takvim-i Vekayi

D. Şair Evlenmesi

E. Tercüme-i Manzume

Doğru Cevap: "C" Takvim-i Vekayi

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Takvim-i Vekayi
Soru Açıklaması

Namık Kemal ile ilgili yapılan eser-tür eşleştirmesinden hangisi yanlıştır?

A. Takip – Eleştiri

B. Akif Bey – Oyun

C. Cezmi – Roman

D. Silistre Muhasarası – Tarih

E. Gülnihal - Şiir

Doğru Cevap: "E" Gülnihal - Şiir

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" Gülnihal - Şiir
Soru Açıklaması

Tanzimat edebiyatı döneminde popüler bir roman kültürü oluşmuştur. Bu dönemde romancılığa hızlı bir giriş yapılmıştır. Bu hızlı giriş birçok açıdan kusurlu olmasına rağmen sanatçılar buna dikkat etmemiş; temel amaç, halkı eğitmek olmuştur. Bu dönemde özellikle halk için roman yazma geleneğine en çok uyan yazar olan -------, popüler romancılığımızın en önemli temsilcisidir. Kendisinden sonra gelen Ahmet Rasim ve Hüseyin Rahmi Gürpınar’ı derinden etkilemiş ve halk için daha çok eser vererek bu eserlerde halkı eğitmek ön plana alınmıştır. Özellikle Servet-i Fünûn sanatçılarını halk için eser vermeme konusunda eleştiren Tanzimat romancımız, halkın eğitimine önem vermesi bakımından eserlerinde ansiklopedik bilgiler vermeye dikkat etmiştir.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yere Tanzimat sanatçılarından hangisi getirilmelidir?

A. Halit Ziya Uşaklıgil

B. Namık Kemal

C. Ahmet Mithat Efendi

D. Şemsettin Sami

E. Recaizade Mahmut Ekrem

Doğru Cevap: "C" Ahmet Mithat Efendi

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Ahmet Mithat Efendi
Soru Açıklaması

Abdülhak Hamit Tarhan, Recaizade Mahmut Ekrem gibi sanatçıların “toplum için sanat” anlayışının dışına çıkarak bireysel konularda (aşk, ölüm, karamsarlık, özlem…) şiirler yazmalarının en önemli nedenlerinden biri ------.

Yukarıdaki parçanın sonuna aşağıdakilerden hangisi getirilemez?

A. dönemin siyasi baskısının artmasıdır.

B. etkilendikleri edebi akımdır.

C. bireysel konuların daha çok para kazandırmasıdır.

D. kişiliklerinin melankoli tarzında şiir yazmaya yatkın olmasıdır.

E. çocuklarını veya eşlerini kaybetmeleridir.

Doğru Cevap: "C" bireysel konuların daha çok para kazandırmasıdır.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" bireysel konuların daha çok para kazandırmasıdır.
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat Dönemi’nin özellikleri için yanlış bir bilgi içermektedir?

A. Tanzimat Fermanının ilanından sonra bu edebiyatın tohumları serpilmeye başlamıştır. Batılı tarzda ilk eserler bu dönemde verilmeye başlanmıştır.

B. Hak, adalet, özgürlük, vatan kelimeleri b u dönemde ilk defa kullanılmaya başlanmıştır. Tanzimat edebiyatı kendi arasında ikiye ayrılır.(Birinci-ikinci dönem)

C. Yazı dilini halkın anlayacağı dile yakınlaştırmaya çalışmışlardır. Tiyatroyu halkı aydınlatma aracı olarak görmüşlerdir.

D. Toplumcu bir çizgi tutmaya çalışmışlardır. Divan edebiyatındaki “bölüm güzelliğine” karşın “konu bütünlüğüne, güzelliğine” önem vermişlerdir.

E. Tanzimat birinci dönem sanatçıları(Şinasi, N. Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat) ikinci dönem sanatçılarına göre daha çok bireysel konulara yönelmişlerdir.

Doğru Cevap: "E" Tanzimat birinci dönem sanatçıları(Şinasi, N. Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat) ikinci dönem sanatçılarına göre daha çok bireysel konulara yönelmişlerdir.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" Tanzimat birinci dönem sanatçıları(Şinasi, N. Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mithat) ikinci dönem sanatçılarına göre daha çok bireysel konulara yönelmişlerdir.
Soru Açıklaması

Namık Kemal, Divan edebiyatını, abartılı biçimde, şiddetle eleştirir, Divan edebiyatını "kocakarı Masalları”na benzetir. Ama şiirlerinin hemen hepsi Divan şiirinin biçimleriyle yazılmıştır. Namık Kemal şiirlerinden çok düzyazı türündeki eserleri ile tanınmıştır. İki romanı vardır. Romanlarında romantizmin etkisi görülür. ------, edebiyatımızda ilk edebi roman olarak kabul edilir. "Sergüzeşt-i Ali Bey" olarak da tanınan bu romanda Ali Bey adlı bir gencin evlilik macerası anlatılır. Cariyelik konusu üzerinde de durulur. Eser roman tekniği açısından pek başarılı değildir. İyi ve kötü tipler şeytana ya da meleğe taş çıkartacak niteliklere sahiptir. Yazar, kahramanlara karşı açıkça taraf tutar. ------- ise Türk edebiyatında ilk tarihi roman olarak bilinir, İran’da saray çevresindeki taht kavgası konu edilir. Bu romanda da, aşırılıkları olan iyi ve kötü karakterler vardır.

Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A. Gülnihal – Zavallı Çocuk

B. Celalettin Harzemşah – Cezmi

C. İntibah – Karabela

D. Vatan Yahut Silistre – İntibah

E. İntibah – Cezmi

Doğru Cevap: "E" İntibah – Cezmi

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" İntibah – Cezmi
Soru Açıklaması

Aşağıdakilerin hangisinde Ahmet Mithat Efendi ile ilgili bir bilgi yanlışlığı vardır?

A. Tanzimat döneminde toplum üzerinde en çok etkili olan sanatçıdır. Onun amacı halkı yetiştirmek ve bilgilendirmek¬tir. Halka okuma alışkanlığı kazandırmaya çalışmış, bunda belli ölçüde başarılı da olmuştur.

B. Yazar gazeteciliğe de önem vermiş, bu yolla eserlerini gazete aracılığıyla halka ulaştırmaya çalışmıştır. Tasvir-i Efkar, Takvim-i Vakayi ve Devir gazetelerini çıkarmıştır.

C. Yazarın 36 romanı vardır. Toplam iki yüze yakın eseri olan Ahmet Mithat, Batı'daki hikâyelere benzeyen ilk hikâye örneklerini yazmıştır. Hikâyelerini Letaif-i Rivayat adlı kitapta toplamıştır.

D. En önemli romanı olan Felatun Bey'le Rakım Efendi’de, alafrangalık özentisi işlenir. Diğer önemli romanları ise; Hasan Mellah, Paris'te Bir Türk, Yeniçeriler, Dürdane Hanım, Jön Türk gibi romanlardır.

E. Hüseyin Rahmi Gürpınar ve Ahmet Rasim gibi sanatçılar üzerinde derin bir etki uyandırmış ve bu sanatçıların gelişimine katkıda bulunmuştur.

Doğru Cevap: "B" Yazar gazeteciliğe de önem vermiş, bu yolla eserlerini gazete aracılığıyla halka ulaştırmaya çalışmıştır. Tasvir-i Efkar, Takvim-i Vakayi ve Devir gazetelerini çıkarmıştır.

Cevabı Göster

10.

Tanzimat döneminin Batılı hikâye yazarıdır. Edebiyatın başka türlerinde de eser vermiş olmasına rağmen o, hikâye ve roman yazarı olarak tanınır. Tanzimat edebiyatının ikinci döneminde Fransız realizmini temsil eden yazarlardandır. Sanatçı daha çok nesirler, siyasi, edebi makaleler, küçük ve büyük hikâyeler ve hatıralar yazmakla tanınmıştır. Servet-i Fünun romanına zemin hazırlayan romancılardandır. Eserlerini sanat için sanat görünüşüne bağlı olarak yazan sanatçının en önemli eseri Sergüzeşt romanıdır. Romanın konusu, o yıllarda devam etmekte olan esir ticaretidir.

Yukarıdaki parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?

A. Samipaşazade Sezai

B. Recaizade Mahmut Ekrem

C. Şemsettin Sami

D. Halit Ziya Uşaklıgil

E. Namık Kemal

Doğru Cevap: "A" Samipaşazade Sezai

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Samipaşazade Sezai
Soru Açıklaması

TEST - 6

11.

I. Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri

II. Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri

III. İlk pastoral şiir kitabı

IV. İlk kafiyesiz şiir örneği

Aşağıdaki eserlerden hangisinin yukarıda açıklaması yoktur?

A. Sahra

B. Eşber

C. Finten

D. Nesteren

E. Validem

Doğru Cevap: "C" Finten

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "C" Finten
Soru Açıklaması

12.

Tanzimat edebiyatının ilk döneminde yetişen ve romantizm akımının etkisi altında kalan yazarların eserlerinde bu akımın özelliği olarak -------

Yukarıdaki parça aşağıdakilerden hangisiyle sürdürülemez?

A. tesadüflere çok yer verilmiştir.

B. yazarlar eserlerde kişiliklerini gizlemiştir.

C. kahramanlar çoğu zaman tek yönlü ele alınmıştır.

D. olayın akışı kesilerek bilgi verilmiştir.

E. iyiler tamamen iyi, kötüler de tamamen kötüdür.

Doğru Cevap: "B" yazarlar eserlerde kişiliklerini gizlemiştir.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "B" yazarlar eserlerde kişiliklerini gizlemiştir.
Soru Açıklaması

13.

I. Fransız İhtilali’nin getirdiği milliyetçilik akımının etkisi

II. Yapılan savaşlarda alınan yenilgiler ve isyanlarda görülen büyük Zaraların etkisi

III. Batı devletlerinin, gayrimüslimlerin haklarını koruma bahanesiyle Osmanlı Devleti üzerinde baskı oluşturması

IV. Osmanlı idaresinin çağın ihtiyaçlarına cevap verecek düzeyde olmaması

V. Anadolu insanının Osmanlı Devletinin halifelik kurumunu yok saymalarını istemeleri

Yukarıda numaralanmış bilgilerden hangisi Tanzimat Fermanı’nı hazırlayan gelişmelerden biri değildir?

A. I.

B. II.

C. III.

D. IV.

E. V.

Doğru Cevap: "E" V.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" V.
Soru Açıklaması

14.

I. Muhbir                           Ali Suavi

II. İbret                            Namık Kemal

III. Diyojen                     Teodor Kasap

IV. Tasvir-i Efkar             Ziya Paşa

V. Tercüman-ı Hakikat    Ahmet Mithat

Yukarıda numaralandırılmış gazetelerden hangisi karşısındaki sanatçıyla ilişkilendirilemez?

A. I.

B. II.

C. III.

D. IV.

E. V.

Doğru Cevap: "D" IV.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" IV.
Soru Açıklaması

15.

(I) Tanzimat edebiyatında ilk roman, bir çeviridir. Yusuf Kamil Paşa’nın 1862’de Fransız yazar Fenelon’dan yaptığı Telemak adlı çeviri roman, büyük ilgiyle karşılanmıştır. (II) Victor Hugo’nun “Sefiller”i, 1862’de “Mağdurin Hikayesi” adıyla Samipaşazade Sezai tarafından Türkçeye çevrilmiştir. (III) Şemsettin Sami, 1870’te Türk edebiyatının ilk yerli romanı olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat adlı eseri yazmıştır. (IV) İlk edebi roman ise Namık Kemal’in 1876’da kaleme aldığı İntibah’tır. (V) Batılılaşmayı yanlış anlayan gençlerin eleştirildiği ilk realist roman olan Araba Sevdası adlı romanı da Recaizade Mahmut Ekrem yazmıştır.

Yukarıda numaralanmış yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?

A. I.

B. II.

C. III.

D. IV.

E. V.

Doğru Cevap: "D" IV.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" IV.
Soru Açıklaması

16.

Tanzimat döneminde birçok yenilik yapılmıştır. Özellikle nesir alanında Batı’ya yönelen Tanzimatçılar, şiirin de içeriğini değiştirmiş ve Batı edebiyatına yönelik bir edebi anlayış geliştirmişlerdir. Bu dönemde özellikle dilde sadeleşme yoluna gitmeye çalışan sanatçılardan bazıları sözlük, dil bilgisi ve tarih ile ilgili eserler vermiş ve kendisinden sonra gelecek olan Milli edebiyat döneminin oluşmasına katkıda bulunmuşlardır.

Aşağıdaki sanatçılardan hangileri Milli edebiyatın oluşmasına dil ve tarih ile ilgili yaptıkları çalışmalarla katkıda bulunmuşlardır?

A. Ahmet Vefik Paşa – Şemsettin Sami – Ahmet Cevdet Paşa

B. Samipaşazade Sezai – Ahmet Mithat Efendi – Abdülhak Hamit Tarhan

C. Şemsettin Sami – Recaizade Mahmut Ekrem – Namık Kemal

D. Ahmet Vefik Paşa – Ahmet Mithat Efendi – Şemsettin Sami

E. Recaizade Mahmut Ekrem– Namık Kemal – Abdülhak Hamit Tarhan

Doğru Cevap: "A" Ahmet Vefik Paşa – Şemsettin Sami – Ahmet Cevdet Paşa

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Ahmet Vefik Paşa – Şemsettin Sami – Ahmet Cevdet Paşa
Soru Açıklaması

17.

Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat roman ve öyküsünün özelliklerinden biri değildir?

A. Hikaye ve romanlar teknik açıdan ilk olmalarına rağmen başarılıdır.

B. Gözleme yer verilmiş, gerçekçi bir bakış açısıyla konular işlenmiştir.

C. Anadolu insanı ve yaşamı ihmal edilmiş, İstanbul ve çevresi eserlerde işlenmiştir.

D. Bireyi eğitme, toplumu düzelteme amacı güdülmüştür.

E. Konular günlük yaşamdan ve tarihten alınmıştır.

Doğru Cevap: "A" Hikaye ve romanlar teknik açıdan ilk olmalarına rağmen başarılıdır.

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Hikaye ve romanlar teknik açıdan ilk olmalarına rağmen başarılıdır.
Soru Açıklaması

18.

Edebiyatımızda ilk tiyatro eseri olan Şinasi’nin ----- adlı eseri, ----- gazetesinde yayımlanmış bir ----- komedisidir.

Yukarıdaki paragrafta boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

A. Şair Evlenmesi–Tasvir-i Efkar–Töre

B. Gülnihal–Tercüman-ı Ahval–Entrika

C. Şair Evlenmesi –Tercüman-ı Hakikat–Dram

D. Zavallı Çocuk – Takvim-i Vakayi–Entrika

E. Şair Evlenmesi–Tercüman-ı Ahval–Töre

Doğru Cevap: "E" Şair Evlenmesi–Tercüman-ı Ahval–Töre

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "E" Şair Evlenmesi–Tercüman-ı Ahval–Töre
Soru Açıklaması

19.

Tanzimat edebiyatının en önemli sanatçılarından biridir. Edebiyatımıza kır yaşamını sokan O’dur. Bunun yanında yazdığı ölüm temalı şiirleri döneminde büyük yankı uyandırmıştır. Sanatçı eserlerinde, biçim kaygısı taşımaz; bundan dolayı da eserlerinde ağır bir dil kullanmıştır. Kendisinden sonra gelen Servet-i Fünûn sanatçılarını derinden etkileyen sanatçı, şiir ve tiyatro türünde başarılı örnekler vermiştir. Ancak tiyatrolarında kullandığı ağır dil yüzünden, tiyatroları sahne tekniğine uygun değildir. Sanatçı, özellikle romantizm akımının etkisinde kalarak lirik tarzda şiirler de yazmıştır. Kısacası yeni edebiyatın gelişiminde büyük payı olan sanatçı, Divan edebiyatının yıkılmasında da büyük görevler üstlenmiştir.

Yukarıdaki parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A. Abdülhak Hamit Tarhan

B. Namık Kemal

C. Recaizade Mahmut Ekrem

D. Tevfik Fikret

E. Cenap Şahabettin

Doğru Cevap: "A" Abdülhak Hamit Tarhan

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "A" Abdülhak Hamit Tarhan
Soru Açıklaması

20.

Realizm ve natüralizm akımlarının öncüsüdür. Roman ve hikayeleri ile tanınmış olan yazarın en önemli eseri “Karabibik” adlı ilk köy romanıdır. Roman özellikleri gösteren uzun bir öyküdür. Bu romandaki kahramanlarını yöresel şiveleriyle konuşturur. Romanda gözlem önemli bir yer tutar. Yazar , tasvir ve tahlilde son derece başarılıdır.

Yukarıdaki parçada sözü edilen sanatçı, aşağıdakilerden hangisidir?

A. Mehmet Rauf

B. Namık Kemal

C. Recaizade Mahmut Ekrem

D. Nabizade Nazım

E. Şemsettin Sami

Doğru Cevap: "D" Nabizade Nazım

Cevabı Göster

Doğru Cevap: "D" Nabizade Nazım
Soru Açıklaması

TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.

Ünite Özeti

Tanzimat edebiyatı sanatçıları ve bu dönemle ilgili test soruları

Anasayfa Yeni Sınav

Ders Özetleri Testi Bitir

Ünite Özeti X

Ünite Özeti